دانستنی هایی در مورد ۱۰ بهمن جشن سده

 

جشن سده چیست ؟

جشن سده یکی از جشن ها و ... که در آغاز از شب دهم بهمن ماه یعنی آبان روز از بهمن ماه برگزار خواهد شد.

 

آداب و رسوم جشن سده
در روز دهم یا اکتبر روز از بهمن ماه با افروختن هیزمی که مردمان از منطقه گرگ و میش بر روی پشت بام خانه خود و یا در ارتفاع کوه یکی از مهمترین., جشن سده آغاز می شود. در اشارات تاریخی این جشن همیشه به شکل جمعی و با گردهمایی همه مردمان شهر و محله و روستا در یکجا و با برپایی یک آتش بزرگ برگزار میشده است. مردم در گردآوردن هیزم با یکدیگر و مشارکت کار کنند و به این ترتیب جشن سده., جشن همکاری و همبستگی مردمان است. زرتشتیان تهران ، کرج ، یزد و روستاهای اطراف میبد و اردکان و.... کرمان و روستاهای اهواز ، شیراز ، اصفهان و اروپا (سوئد) و آمریکا (کالیفرنیا) و استرالیا با گردآمدن در یک نقطه از شهر یا روستا در کنار هم آتش بسیار بزرگ میافروزند و به نماز خواندن و سرودخوانی و پایکوبی میپردازند.

 

معنی کلمه قرن
برخی از دانشمندان نام سده را گرفته شده از صد نفر است. ابوریحان بیرونی می نویسد: "سده گویند یعنی صد و آن یادگار اردشیر بابکان است و در علت و سبب این جشن گفته است که زمانی که روز و شب جدا, تعداد, و غیره. میان آن و آخر سال عدد صد به دست آمده و برخی گویند علت این است که در این روز جهانی در - پدر نخستین - درست صدتن شدند و یکی از خود را بر همه پادشاه گردانیدند و برخی از مردم فکر می کنم که در این روز فرزندان مشی و مشیانه به صد رسیدند و نیز آمده: "تعداد فرزندان آدم ابوالبشر در این روز به صد رسید. ""

 

دیگر شرایط بودن سده مشهور ، صدمین روز از زمستان است. از ابتدای زمستان (اول آبان ماه) تا ۱۰ بهمن که جشن سده است صد روز و از ۱۰ بهمن تا نوروز و اول بهار ۵۰ روز و ۵۰ شب بود. و چون از این روز به بعد انسان به آتش دست پیدا کرده است شب هم مانند روز روشن و گرم و زندهاست شب نیز شمارش هستند.

 

یکی دیگر از دلایل گرامیداشت این شب این است که ایرانیان دو ماه میانی زمستان که ژانویه و فوریه آن بسیار سخت است و هنگامی که توانمند تاکتیکی اهریمن می دانستند و به پایان این دو ماه از این اتفاق برای من. شب دختر که دختر او به عنوان نامیده می شود و در آن مهر برای مبارزه با اهریمن دوباره متولد شد و در شب دهم بهمن ماه که جشن سده و چله کوچک نامیده میشد در مقابل ۴۰ روز. و از آنجا که آتش (مظهر گرما و نور و زندگی) در روز سده کشف شده بود و وسیله دیگری برای مبارزه با اهریمن و بنا بر آیین باعث روشنایی شب مانند روز شد از شب دختر بچه کوچک تا اول اسفند ۲۰ روز و ۲۰ شب (جمعا چهل شب و روز). و برخی گفتند که این تسمیه به مناسبت صد روز پیش برای آمدن محصول و ارتفاع غلات است.

 

مهرداد بهار در کتاب "پژوهشی در فرهنگ ایران" و رضا مرادی غیاثآبادی در کتاب "نوروزنامه" ، بر این باورند که سده در زبان اوستایی به معنای برآمدن و طلوع است و ارتباطی با عدد ۱۰۰ ندارد. عدد "سد" در قالب "صد" در این ارتباط این شهر در حالی که واژه "قرن" را در قالب "سذق" قوانین شهر.

 

 

برگزاری جشن سده
جشن سده را می توان به سه دوره تاریخی تقسیم می شوند :
1 – دوره قبل از اسلام 2 – دوره بعد از اسلام 3 – دوره فعلی

 

1 - جشن سده در دوره قبل از اسلام :
فردوسی جشن سده به زمان پادشاهی هوشنگ نسبت می دهد و ابوریحان بیرونی به فریدون. اما رسمی شدن جشن سده به زمان اردشیر بابکان منصوب می شود اما به طور کلی در هیچ یک از اسناد تاریخی به چگونگی راه از جشن سده اشاره ای نشده است.

 

2 - جشن سده بعد از اسلام :
در این دوره مورخانی چون بیرونی ، بیهقی و غیره. گردیزی ، مسکویه و ... و ... راه جشن در دوران پادشاهی غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان و آل زیار و به دوران مغول بسیار نوشته شده است و حتی داستان مرگ مرد آویج نیز ایجاد شده اند (که جشن سده به خوبی چیده شده و در پایان جشن به دست مخالفان خود را به قتل)اما این خبر که در زمینه برگزاری جشن سده داده اند مانند هر دانش این دیگر مربوط به دربار پادشاهان و شاهزادگان است و از آیین های بهداشت عمومی مردم و راه برگزاری سده در میان آنها یک گزارش باز نمانده است.

 

اخبار موجود از این دوره نشانگر آن است که جشن سده در آن زمان با شکوه تمام برگزار شد و حتی شاعرانی چون عنصری ، فرخی و غیره. منوچهری، عسجدی توصیف چگونه و چه زمانی و مدتی آتش آن را تا به سخنرانی داده و همچنین از پرندگان و حیوانات که در آتش هستند و در آن مناطق. آموخته اند. در اینجا دو گزارش در این زمینه اشاره می شود:

- جشن سده در عصر حاضر :
امروز نیز جشن سده یا سده سوزی به صورت پراکنده در برخی از شهرها و روستاهای ایران در دهم بهمن ماه برگزار می شود. در مازندران ، لرستان ، سیستان و بلوچستان ، کشاورزان و روستاییان و چوپان نزدیک غروب یکی از روز های زمستان در سقف. دامنه کوه ها و یا در کنار زمین های کشاورزی و مرتع آتش می افروزند و با توجه به سنتی دیرین محیط دور می آیند. بدون نام جشن سده بر آن نهند.

 

اما در کرمان و بسیاری از شهرهای آن استان جشن سده یا سده سوزی با شکوه تمام برگزار شد. در میان چادر نشینان بافت سیرجان سده سوزی چوپانی برگزار خواهد شد. در یکی از روستاهای جیرفت (آبادی بلوک روستایی اسماعیلی) شب دهم بهمن آتش به نام آتش قرن با چهل شاخه از درختان هرس باغ به ثبت نام از چهل روز (بزرگ) در این زمینه از ده افروزند و از آن پرش و بخوان :
سده سده دهقانی / چهل کنده این سوزانی / هنوز هم به عنوان اگر زمستان

 

سده سوزی در کرمان غروب روز دهم فوریه برگزار شود اما کرمانی از چند روز پیش در آماده سازی برای آن است. از اول فوریه عموم باغداران و مالکان – هر یک به قدر تلاش و به نسبت ثروت خود را – چند بار هیزم از صحرا و کوهپایه های اطراف این زمان ارائه شده. به محل جشن سده را به ارمغان بیاورد. دست فروشان نیز در نهم فوریه محل گفتگو چنین است که خود را داده می شود.

 

قبل از آن که قرن آتش سوزی در فضای باز انجام شد و مردم از بعد از ظهر های طولانی در اطراف محل افروختن آتش به فرش می انداختند و به مناسبت از ساعت وعده داده شده خود را با گفتگو و دیدار با یکدیگر و نوشیدن چای و خوردن آجیل سرگرم فکر می کردم. اما این روزها فقط چند ساعت پیش از آتش سوزی در خیابان سده جامعه کار می کنند.

روز دهم فوریه در چهره شهر تغییر کرده است. مغازه ها زودتر بسته شود. چند ساعت قبل از افروختن آتش زنان زردشتی در بزرگ باغ "بداق آباد" سوپ و سیرو می پزند. گردهمایی خانواده در ایوان باغ و خوردن سوپ و سیرو و آجیل بخشی از مراسم جشن سده است. فروشندگان دوره گرد در کنار میوه و نوشیدنی در راه اندازی خود را. شما باید آجیل ( تخمه و.... پسته و مغز بادام و فندق) نیز داشته باشد.

علاوه بر این, مردم شهرستان, مردم, و دیگر از روستاها و شهر های نزدیک برای شرکت در آتش سوزی می آیند. برزگران هنگامی که شما با شرکت در این مراسم حتی اگری K شاخه هیزم هم برای برداشت محصول قرن آنها را با خاطر خاطر یک تعداد انگشت شماری از خاکستر سده را به همراه ببرند و برای شگون و برکت و رحمت بر مردم خود بپاشند.

نزدیک غروب دو شد لاله در دست با سفید, لباس, پوشاک, رسمی کشیش زردشتی به هنگام اجرای مراسم دینی است – به نظر می رسد. زمزمه بازیکنان به برداشت قرن نزدیک می شود و از سمت راست سه بار گرد آن می شود و سپس این خرمن هیزم شعله لاله – که آنها را روشن از آتش است که آتش آورده شده است – چهار سو, سوزش. شعله های آتش فروزان و سر کش به آسمان کشیده می شود و با آن شادی و شادمانی مردم در این فضا می پیچد و همه جا سر شار از شور و هیجان می شود.

پس از ساعت ها شعله فرو کش کمک خواهد کرد. مردم به خصوص جوانان بیشتر از گیاه و آتش پرش. در گذشته اسب سواران زودتر از مردم خود را به آب و آتش می زدند و هنر نمایی می کردند. در آخرین ساعت بسته شدن جشن سده که آتش به خاکستر نور است. افراد پس از گذراندن یک بعد از ظهر شور انگیز و درخشان به خانه های خود باز می گردند. رسم است که کشاورزان برخی از خاکستر سده را به نشانه ای از پایان گرفتن هوای سرد زمستان به کشتزارهای نام تجاری خود را و می گویند که در این شب گرما به زمین سلام.